Git Kendini Çok Sevdirmeden

Türk Edebiyatının genç kuşak yazarlarından Tuna Kiremitçi kitaplarıyla her zaman çok satanlar listesinde yer almıştır. Git Kendini Çok Sevdirmeden adlı romanında Kiremitçi, bir kadının yaşamından iki farklı kesit sunmaktadır. Romanın kahramanı Arda Akad 40 yaşlarında, bir diş doktoru ile evli, çocuk sahibi ve İstanbul’da yaşayan bir kadındır. Bir trafik kazasında oğlunu kaybeden Arda, Eskişehir’deki annesinin yanına, doğduğu ve büyüdüğü eve gelir. Arda annesinin evinde çocukluk ve gençlik dönemlerini hatırlar. Arda’nın geçmişi ile ilgili hikâye on yedi yaşındaki dönemi ile başlamaktadır.

Arda’nın İstanbul’daki bir kolejde yatılı okuyan, Fırat adında bir erkek kardeşi vardır. İçine kapanık bir genç olan Fırat’ın bir sıkıntısı vardır. Fırat’ın sorunu kendisinden hamile kalan kız arkadaşıdır. İki kardeş soruna çözüm bulabilmek için aileye tatile çıkacaklarını söyler. Böylece hem para alabilecekler hem de İstanbul’a gidebileceklerdir. Amaçları İstanbul’da bir doktor bularak çocuğu aldırmaktır. İstanbul’da Fırat’ın arkadaşı Ertuğrul’un evinde kalırlar. Fırat sorunun çözümü için uğraşırken Arda da İstanbul’u dolaşmaktadır. Bu gezintiler esnasında eski arkadaşı Şule ile karşılaşır.

Fırat’ın kız arkadaşı çocuğu aldırıp yurt dışına gitmek istemektedir. Bu durum Fırat’ın canını sıkar, Arda ise kızdan şüphelenmeye başlar. Ertuğrul’dan kızın adresini alır ve Şule ile birlikte kızın evine giderler. Kızı sorguya çeken Arda, kardeşi Fırat’ın kullanıldığını anlar. İstanbul’da kaldıkları süre içerisinde Arda ile Ertuğrul arasında bir yakınlaşma olur. İkisi de birbirinden hoşlanır, fakat durumun farkında değillerdir. Arda ve Fırat Eskişehir’e dönerler.

Arda daha sonra Ali adlı bir diş doktoru ile evlenir ve bu evlilikten bir çocuğu olur. Fakat bir trafik kazasında çocuğunu kaybeder. Sıkıntılarından kurtulmak için de annesinin yanına, Eskişehir’e gelir. İstanbul’a dönmek için hazırlık yaparken Ertuğrul’dan bir haber alır, Ertuğrul kendisiyle görüşmek istemektedir. Arda, Ertuğrul’un görüşme isteğini kabul eder. Bunun üzerine Ertuğrul Eskişehir’e gelir ve bir otele yerleşir. Ertuğrul’un Kanada’lı bir kadından Dünya isimli bir kızı vardır. Ertuğrul, annesini trafik kazasında kaybeden kızının daha iyi yetişmesi ve eğitim görmesi amacıyla Arda’ya vermek istemektedir. Arda bu teklifi kabul eder ve İstanbul’a doğru hareket ederler. Ertuğrul ve Arda’nın annesi hüzünlü gözlerle onları uğurlar.

Aklı Bir Karış Havada

İtalyan Edebiyatı’nın önemli isimlerinden Susanna Tamaro tarafından kaleme alınan romanın kahramanı 12 yaşındaki Ruben’dir. Küçük yaşta anne ve babasını kaybeden ve geniş bir hayal dünyasına sahip olan Ruben, büyükannesi tarafından büyütülmektedir. Ruben bir gün bahçede cirit ile oynarken cirit yanlışlıkla, eğitimini üstlenen Oskar’a saplanır. Öğretmeninin öldüğünü düşünen Ruben evden kaçar ve böylece Ruben için yeni bir hayat başlar. Bu yeni hayatta Ruben’i aksiliklerle dolu bir serüven beklemektedir.

Bir trene binerek kaçmaya başlayan Ruben’in amacı, bütün mirasını kendisine bırakan Amerika’daki büyük amcasının yanına gitmektir. Başkente giden trende Spartaco adında bir askerle tanışır. Spartaco’nun teklifiyle elbiselerini değişirler. Trende biri yaşlı, diğeri kör iki kadınla karşılaşır ve onlara yardımcı olur fakat yolculuk boyunca kadınlardan kurtulamaz. Tren gece yarısı başkente ulaşır. Ruben yaşlı kadın ile birlikte kadının evine gider ve uzun süre burada kalır. Kör kadını her gün gezintiye çıkaran Ruben, bir süre burada para biriktirip daha sonra da kaçmayı planlıyordu. Nihayet bir gün kaçar ve bir kamyona atlar fakat parasını yanına alamamıştır. Kamyonun şoförü trende tanıştığı Spartaco çıkar. Ruben başından geçenleri ona anlatır. Spataco Ruben’e, bir film ekibinin dublör aradığını, dublör olmayı kabul ederse çok iyi para kazanabileceğini ve Amerika’ya gidebileceğini söyler. Ruben teklifi kabul eder ve dublörlük için antrenman yapmaya başlarlar. Bir süre sonra paraları biter. Ruben, Spartaco ile birlikte yaşlı kadının evinde kalan parasını almak için eve gider ve Spartaco evden parayı alır. Spartaco paranın kendisinde kalmasının daha iyi olacağını söyler, Ruben de bunu kabul eder.

Dublör olabilmek için yaptıkları antremanlar nihayet sona erer ve Spartaco son kez bir test yapmaları gerektiğini söyler. Bunun üzerine bir akşam vakti Ruben bir binaya çıkar, Spartaco işaret verdiğinde harekete geçecektir. Fakat Spartaco paralarla birlikte ortadan kaybolur. İşaretin geldiğini sanan Ruben koşmaya başlayınca binadan aşağıya düşer. Ayıldığında yanı başında Baron Aurelio adında birisi vardır. Baron Aurelio, Ruben’in üzerindeki asker kıyafetlerinden onun bir kânun kaçağı olduğunu düşünür. Ruben’e, evde kalarak kendisine uşaklık yapması durumunda ele vermeyeceğini söyler. Baron Ruben’i sevgilisi Domitilla ile tanıştırır. Domitilla bir kahindir ve Ruben onun gizli güçleri olduğunu düşünerek kadından korkar. Artık Ruben, Baron ve sevgilisinin evinde yaşamaya ve onlara uşaklık yapmaya başlamıştır. Hem burada biraz para biriktirmek hem de Domitilla’dan korkusundan dolayı kaçmayı düşünmez. Fakat işler hiç de düşündüğü gibi gitmez. Baron’un evinde yaklaşık üç ay geçiren ve hiç para alamayan Ruben, Baron’un yatak odasındaki çekmecede bulunan parayı alarak kaçmayı planlar. Fakat kaçmayı düşündüğü günden bir gün önce Baron’un kendisine tecavüze kalkışmasıyla parayı alamadan evden kaçar.

Baron’un elinden kurtulan Ruben bir otobüse biner ve son durakta iner. Dinlenmek amacıyla boş sandığı bir villanın bahçesine sığınır. Villadan çıkan Bayan Margy adındaki yaşlı kadın, Ruben’i beklediği bahçıvan sanarak eve alır. Ruben kadından iş karşılığında Amerika için bir uçak bileti ister. Yaşlı kadın evi Ruben’e emanet ederek evden ayrılır ve bir seyahate çıkar. Ruben aylarca hiç bilmediği bahçıvanlık işiyle uğraşır. Bir gün bahçeye arızalanan küçük bir uçak iner. Uçağın pilotu Arturo arkeo-piottur ve sesler üzerine ilginç bir araştırma yapmaktadır. Arturo ve Ruben geceyi birlikte konuşarak geçirirler. Arturo’nun anlattıkları Ruben’in hayli ilgisini çeker. Ertesi gün uyandığında Arturo’nun uçağıyla gittiğini görür. Arturo’nun tekrar bahçeye inebilmesi için bahçeyi küçük bir uçak pistine dönüştürür. Fakat ev sahibinin aniden çıkıp gelmesiyle evi terk eder. Limana giden Ruben bir gemiye biner ve artık onun için yeni bir serüven başlar. Gemide önce bulaşıkçılık daha sonra barmenlik yapar. Fakat talihsiz olaylar bir türlü peşini bırakmaz. Gemi dev bir dalgaya yakalanır ve kaptanın ustalığı sayesinde bir ada limanına sığınır. Ruben sahilde dinlenirken gemi limandan ayrılır ve Ruben adada kalır. Fakat birden adaya bir uçak iner. Bu Arturo’dur ve Amerika’ya gitmektedir. Arturo, Ruben’i yanına alır ve birlikte Amerika’ya doğru yola çıkarlar. Ruben artık okyanus üzerinde gitmek istediği yere doğru yol almaktadır.

Diriliş - Tolstoy

Rus ve Dünya Edebiyatının en önemli yazarlarından Tolstoy’un Diriliş adlı bu eseri, vicdan azabının insan hayatı üzerinde neden olduğu baskıları anlatan, aynı zamanda ceza hukukuna yönelik ağır eleştiriler içeren önemli bir romandır. Romanın kahramanlarından Katyuşa küçük yaşta ailesini kaybetmiş, iki yaşlı kadının evinde hizmetçi olarak yaşamını sürdüren, genç ve güzel bir kızdır. Dimitri Nehludov ise erken yaşta babasını kaybetmiş, yirmili yaşlarında ve Rus Ordusunda görevli bir subaydır.

Nehludov, Katyuşa’nın yanında kaldığı kadınların yeğenidir ve birkaç günlük tatil için halalarının yanına gelir. Katyuşa için zor günler Nehludov’un eve gelişiyle başlar. Katyuşa güzelliğiyle genç adamın ilgisini çekmiştir. Genç kız bu duruma karşı çıkmaya çalışsa da duygularına hâkim olamaz ve Nehludov’un evden ayrılacağı günden bir gece önce birlikte olurlar. Ertesi gün Nehludov evden ayrılır. Evin hanımlarının bu yasak aşktan haberleri yoktur ancak birkaç ay sonra Katyuşa’nın hamile olduğu anlaşılır ve gerçek ortaya çıkar. Kadınların Katyuşa’ya karşı davranışları ve tavırları değişir ve bir süre sonra da evden kovarlar. Çiftlik evinden ayrılmak zorunda kalan Katyuşa, köyde bir tanıdığının evine sığınır. Çocuğunu burada dünyaya getirir ve aileye daha fazla yük olmamak için evden ve köyden ayrılır. Şehire gitmeye karar veren Katyuşa çocuğunu kimsesiz çocuklar yurduna yerleştirir.

Zor ve acımasız hayat koşulları Katyuşa’yı bir hayat kadını yapar. Randevuevi sahibi bir kadınla tanışır ve burada çalışmaya başlar. Bir gün çalıştığı randevuevinin zengin müşterilerinden biri soyulur ve öldürülür. Olaydan bir gece önce Katyuşa işi gereği adamla birlikte bir otelde birlikte olmuştur. Adam Katyuşa’dan çok memnun kalmış ve bir yüzük hediye etmiştir. Bu kötü tesadüf nedeniyle suç Katyuşa’nın üzerine kalır. Mahkemeye çıkarılan Katyuşa suçsuz olduğunu, adamı kendisinin öldürmediğini ve yüzüğün de hediye olarak kendisine verildiğini söylese de kimseyi inandıramaz. Mahkemedeki jüri üyelerinden biri de Nehludov’dur. Nehludov, Katyuşa’yı görür görmez hemen tanımıştır ama Katyuşa durumun farkında değildir. Nehludov, Katyuşa’nın düştüğü bu durumdan kendisini sorumlu tutmaktadır. Onun serbest kalması için elinden geleni yapar. Ancak mahkeme genç kadını suçlu bulur ve Sibirya’da kürek cezasına mahkûm eder.

Geçmişte yaptığı hatalardan büyük pişmanlık duyan Nehludov vicdan azabı çekmektedir. Katyuşa’nın kurtulması için elinden geleni yapmaya kararlıdır. Tanıdığı tüm soylu kişilere başvurur ve mahkemenin tekrar görülmesi için uğraşır. Fakat tüm çabaları sonuçsuz kalmaktadır. Nehludov uzun uğraşlar sonucu hapishanede Katyuşa ile görüşmek için izin alır. Fakat görüşme beklediği gibi geçmez, Katyuşa oldukça mesafeli davranır. Nehludov, Katyuşa’nın suçsuzluğunu ispat etmek ve savunmasını yapmak istemektedir. Sonunda ikna etmeyi başarır. Bundan sonra sık sık Kayuşa’yı ziyaret etmeye başlar. Bu ziyaretleri dolayısıyla, çok zor ve kötü koşullardaki insanları görür, fikirleri değişmeye ve bu insanlara da yardım etmeye başlar. Bu arada ceza hukuku sistemindeki çarpıklıkları da görür.

Nehludov’un çabalarından bir sonuç çıkmayınca Katyuşa cezasını çekmek üzere Sibirya’ya götürülür. Nehludov, Katyuşa’ya destek olmak ve bu zorlu yolculukta yalnız bırakmamak için yolculuğa katılır. Sibirya’da mahkemenin tekrar görülmesi için valiye başvurur. Tekrar görülen mahkemede Katyuşa’nın suçsuz olduğu kabul edilir ve daha uygun bir yerde sadece sürgün cezası çekmesine karar verilir. Nehludov, Katyuşa’ya bir iş bulur ve evlenmek istediğini söyler. Fakat Katyuşa, Nehludov’a daha fazla zorluk çıkarmamak ve üzmemek için, cezası sırasında tanıştığı bir mahkumla evlenir. Nehludov için artık yapacak bir şey kalmamıştır. Tüm bu yaşanalar onu farklı bir insan haline getirir ve hayatı boyunca doğru yolda mücadele etmeye karar verir.

Başıma Dağlar Düştü

Yazar Osman Çeviksoy tarafından kaleme alınan romanın kahramanı Karabey, askerlik görevini tamamlayarak köyüne dönen, kara yağız, çalışkan ve gözünü tehlikeden sakınmayan bir delikanlıdır. Köyde Kara Hasanlar adıyla anılan Karabey’in ailesi, bir tarla meselesi nedeniyle Balcılar ile kan davalıdır. Kara Hasanlar ile Balcılar, aralarındaki tarla sorunu nedeniyle mahkemelik olmuşlar ve mahkeme tarlayı Karabey’in ailesine vermiştir. Balcılar Karabey’in amcasını öldürmüşler, Kara Hasanlar ise davayı sürdürmemişlerdir. Fakat aralarındaki kan davası henüz bitmemiştir.

Karabey’in bir ağabeyi ailesi birlikte şehirde yaşamaktadır. Diğer ağabeyi ise, çocuklarını ve eşini köyde bırakarak Almanya’ya çalışmaya gitmiştir. Ailenin hem tarla, bahçe işleri hem de kan davası sorunu Karabey’in üzerine kalmıştır. Karabey’in köyde bir de Şerife adında sevdiği vardır.

Bir gün tarladaki işlerini bitiren Karabey eve döner ve annesinin kolu sargılı olarak yattığını görür. Annesi, babasının sinirli bir anında kürek ile vurduğunu ve kolunun kırıldığını söyler. Sabah kahveye giden Karabey hışımla eve gelir. Annesinin kolunu Balcılar’dan birinin kırdığını öğrenmiştir. Ağabeyinin tabancasını alır ve Balcılar’ın tarlasına gider. O sırada tarlada yemek yemekte olan altı kişiyi vurur. Eve gelen Karabey, evdeki herkesi bir traktöre bindirir ve şehire doğru yol alır. Şehire vardıklarında traktörden iner ve babasına bırakır. Babası teslim olmasını ister fakat Karabey dağlara çıkacaktır. İki üç gün boyunca dağlarda ve ormanda aç ve yarı baygın dolaşır. Büyük pişmanlık duymaktadır, babasını, anasını ve Şerife’yi düşünür. Tüm yaşananların bir rüya olmasını ister. Dere boyunca ilerlerken bir adam görür. Bu Kuyucu Mestan’dır. Kuyucu Mestan bir eşkiyadır ve yıllardır dağlarda yaşamaktadır. Adeta tek kişilik bir çete olan Kuyucu cinayet, hırsızlık, gasp, tecavüz gibi bir çok suçtan aranmaktadır. Karabey oradan gizlice uzaklaşır ve küçük bir dağ köyüne gelir.

Babasının askerlik arkadaşı Seyit Ali Çavuş bu köyde yaşamaktadır. Karabey onun evine gider, Seyit Ali Çavuş onu çok iyi karşılar ve ağırlar. Ara sıra şehire giden Seyit Ali Çavuş ailesinden haberler getirir. Karabey sabahın erken saatlerinde dağa çıkıyor, akşam karanlıkta eve dönüyordu. Bir gün Almanya’dan ağabeyi Karabey’i görmeye gelir. Karabey’e, yeni bir hükümet kurulmak üzere olduğunu ve bu hükümetin de genel af çıkarmayı planladığını söyler. Karabey duydukları karşısında biraz rahatlar, ağabeyinin verdiği radyoyu dinleyerek vakit geçirir. Seyit Ali Çavuş ve ailesi Karabey’le çok iyi ilgilenmektedirler. Fakat Şerife hiç aklından çıkmamaktadır.

Karabey günlerini bu şekilde geçirirken bir gün Seyit Ali Çavuş’un torunu Munise bir not getirir. Kağıtta kim olduğu belli olmayan birisinin kendisiyle görüşmek istediği yazmaktadır. Karabey tedbir olarak evdeki kadın kıyafetlerinden birini giyer ve yüzünü peçe ile kapatır. Buluşma yerine vardığında karşısında Kuyucu Mestan’ı görür. Kuyucu Mestan Karabey’e ortaklık teklif eder. Karabey bu teklif karşısında şaşırır. Herkesin korktuğu Kuyucu kendisine ortaklık teklif ediyordu. Kuyucu artık yaşlandığını ve yerine birini yetiştirmek istediğini, eğer teklifini kabul etmezse ailesine zarar vereceğini söyler. Ertesi gün cevabını almak üzere Karabey’in yanından ayrılır. Karabey, Kuyucu’nun kendisini vurmak gibi bir niyetinin olmadığını düşünür, üstelik teklifi kabul etmekten başka çaresi de yoktur. Ertesi gün buluşma yerine gider, Kuyucu kendisini beklemektedir. Birlikte Kuyucu’nun saklandığı yere giderler. Burası bir ev gibidir ve lazım olabilecek her şey vardır. Kuyucu Karabey’e hayatını, nasıl eşkıya olduğunu ve tecrübelerini anlatır. Kuyucu’nun yanından ayrılan Karabey köye döner. Ertesi gün erkenden kalkar ve Seyit Ali Çavuş ve ailesi ile vedalaşır. Yol boyunca geçmişini, ailesini ve Şerife’yi düşünür. Kuyucu ile buluşacakları yere geldiğinde bir adam görür. Bu adam oğulları ve kızlarını öldürdüğü Balcılar’dan Mustafa’dır. Tam silahına el atacakken arkadan iki el silah sesi duyulur ve Karabey yere yığılır. Karabey’e ateş eden Kuyucu Mestan’dır. Balcılar Kuyucu Mestan’ı, Karabey’i gözlerinin önünde öldürmesi için para karşılığı tutmuşlar ve Kuyucu da böyle bir tuzak hazırlamıştır. Karabey arkasında ailesini, Şerife’yi ve hayallerini bırakarak gözlerini yummuştur artık.

Fareler ve İnsanlar

Ünlü yazar John Steinbeck, Fareler ve İnsanlar adlı bu eseri ile 1962 yılında Nobel Edebiyat Ödülü kazanmıştır. Romanın kahramanları George ve Lennie çok yakın iki arkadaştır. İkiliden George ufak tefek fakat akıllı, işini bilen birisi iken arkadaşı Lennie, iriyarı cüssesine rağmen çocuksu ve saftır hatta biraz aptal bile denebilir. George ve Lennie çiftliklerde çalışarak yaşamlarını sürdürmektedirler. Karakterleri çok zıt olsa da birbirlerine çok bağlıdırlar.

İki arkadaşın hayalî para biriktirerek kendilerine bir arazi ve ev almaktır. Özellikle Lennie, alacakları evde tavşan yetiştirmeyi düşlemektedir. George ve Lennie çalıştıkları çiftlikten, Lennie’nin çiftlik sahibinin kızının parlak ve yumuşak eteğine dokunması ve bırakmaması üzerine kızın bağırması nedeniyle çıkan olaylar nedeniyle kaçmak zorunda kalmışlardır. Lennie’nin yumuşak şeylere karşı zaafı vardır. Fakat iri yarı ve güçlü olması nedeniyle, bazen okşadığı yumuşak şeyleri yanlışlıkla öldürebilmektedir. Soledad kasabasındaki bir çiftlik için adam arandığını öğrenirler ve yola koyulurlar. Havanın kararmaya başlaması üzerine bir gölün kıyısında konaklarlar, geceyi burada geçirip sabah yola devam edeceklerdir. Bu sırada George, Lennie’nin elindeki bir şeyle ilgilendiğini görür, Lennie’nin elinde ölü bir fare vardır. George Lennie’ye fareyi atmasını söyler, Lennie atmayınca da elinden alır ve atar. George, para biriktirip bir ev alınca kendisine hayvanlar alacağını söyleyerek Lennie’yi teselli eder. Sabah olunca yola koyulurlar. George yolculuk boyunca Lennie’yi çiftlikte hiçbir olaya karışmaması yönünde uyarır.

Çiftliğe ulaştıklarında patronla tanışırlar ve kalacakları yeri görürler. Patronun Curley adında bir oğlu vardır. Ufak tefek bir adam olan ve bu nedenle iri yarı insanlardan pek hoşlanmayan Curley, Lennie’yi gözüne kestirir. Lennie ile kavga etmek için fırsat kollayan Curley, bulduğu ilk fırsatta Lennie’yi sıkıştırır fakat Lennie adamın elini kırar. Curley’in karısı ise çiftlikteki herkesle kırıştıran bir kadındır ve şimdi de George ile Lennie’yi gözüne kestirmiştir. George, kadının başlarına iş açmasından korkar ve Lennie’yi uyarır.

Çiftlikteki çalışanların en büyük eğlencesi nal oyunu oynamaktır. Yine bir akşam nal oyunu oynanırken Lennie ise ahırda, çiftlikle çalışan Slim’in kendisine verdiği yavru köpeği sevmektedir. Fakat Lennie fareyi severken yanlışlıkla öldürdüğü gibi köpeği de öldürür. Bu sırada içeri giren Curley’in karısı durumu fark eder ve bu fırsattan yararlanarak Lennie ile sohbet etmeye başlar. Kadın, Lennie’nin saçlarını okşamasına izin verir. Fakat Lennie, kadının saçlarını sert bir biçimde okşamaya başlayınca kadın bırakmasını ister. Ancak Lennie bırakmaz ve okşamaya devam eder. Bunun üzerine kadın çığlık atmaya başlar. Panikleyen Lennie korkar ve kadının ağzını kapatır. Nefessiz kalan kadın bir süre sonra bacaklarının arasına yığılır kalır.

George ve Lennie çiftliğe gelmeden önce, kötü bir olay meydana geldiğinde buluşmak üzere bir yer belirlemişlerdir. Kadını istemeyerek de olsa öldüren Lennie, daha önce kararlaştırdıkları çalılığa gider ve saklanır. Kısa süre içinde Curley’in karısının cesedi bulunmuştur. Cinayetin ortalarda görünmeyen Lennie tarafından işlendiği çok geçmeden anlaşılır. Curley ve çiftlik çalışanları silahlarını alırlar ve Lennie’yi aramaya başlarlar. Ne yapacağını şaşıran George ise önce kaldıkları barakaya gider, bir silah alır ve herkesten önce Lennie’yi bulmak için doğruca çalılıklara gider. Lennie de panik içinde George’un gelmesini beklemektedir. George Lennie’nin yanına oturur ve konuşmaya başlarlar. Lennie, alacakları evi ve hayvanları hayal etmektedir. Bu sırada George Lennie’yi ensesinden vurarak öldürür. Curley ve çiftlik çalışanlarının Lennie’yi öldürmeden bırakmayacaklarını ve buna dayanamayacağını düşünerek arkadaşını kendi elleriyle öldürmüştür. Silah sesini duyanlar olay yerine vardıklarında gördükleri karşısında şaşırırlar ve George’u teselli etmeye çalışırlar ve çiftliğe doğru yürürler.

Füreya

Ayşe Kulin’in 348 sayfadan oluşan bu eseri, Türkiye’nin ilk bayan seramik sanatçısı Füreya Koral’ın yaşam hikayesini anlatmaktadır. Füreya, Osmanlı İmparatorluğunun çöküş yıllarında, bir Osmanlı paşasının torunu olarak dünyaya gözlerini açar. 1910-1997 yılları arasında yaşayan Füreya, Şakir Paşanın iki kızından biri olan Hakkiye’nin çocuğudur. Soylu, zengin ve onurlu bir ailenin üyesidir. Büyük dayısının, dedesi Şakir Paşa’yı yanlışlıkla vurması ve 1914 yılında Birinci Dünya Savaşının başlaması sonucu evin erkeklerinin cepheye gitmesiyle aile maddi sıkıntı içerisine girer. Ailenin kızları yalnız kalmıştır artık. Savaş süresince çok zorluklar çekerler.

Füreya’nın babası Emin Bey, Mustafa Kemal ile Harbiye’den sınıf arkadaşıdır ve Kurtuluş Savaşı mücadelesinde her zaman Mustafa Kemal’in yanında yer almıştır. Zaferden sonra da Ordu Komutanlığına getirilmiştir. Füreya daha çocuk yaşlarda iken Mustafa Kemal ile tanışma fırsatı bulmuştur. Millî Mücadele döneminde evlerinde önemli ve gizli toplantılar yapılmıştır. Füreya, Dame de Sion Lisesini bitirdikten sonra üniversite eğitimini de tamamlar.

Genç yaşta, ailesinin sıcak bakmamasına rağmen Sabahattin adında bir adamla evlenir. Bu evlilik aileyi çok şaşırtır. Çünkü adam Füreya ile tanışmak istemiş ve Füreya tanışmadan sonra evlenmeye karar vermiştir. Oldukça yakışıklı olan bu adam bir toprak ağasıdır ve Bursa’da oturmaktadır. Füreya İstanbul’dan ayrılır ve Bursa’ya gider fakat hayal kırıklığına uğrar. Oturacakları ev bir ahırın ikinci katıdır. Zaman geçtikçe kocası kabalaşmaya, bağırmaya, her şeye karışmaya hatta içki içtiği zamanlarda Füreya’ya tokat atmaya bile başlar. Tüm bu olanlardan dolayı boşanmayı düşünmeye başlar. Bir süre sonra hamile kalan Füreya boşanma fikrinden şimdilik vazgeçer. Fakat erken doğum nedeniyle bebeğini kaybeder. Bebeğinin ölümüyle bunalıma girer ve gördüğü tedavi sayesinde bunalımı atlatır. Artık eşinden boşanmış ve İstanbul’a dönmüştür. Ancak ailesinin maddi durumu eskisi kadar iyi değildir.

Füreya ikinci evliliğini birkaç yıl sonra Atatürk’ün yakın arkadaşlarından Kılıç Ali ile yapar. Oysa Kılıç Ali’yi sadece gazetelerde gördüğü kadarıyla tanımaktadır ve Kılıç Ali yaş olarak Füreya’dan epeyce büyüktür. Ailesi ilk evliliğinde olduğu gibi buna da itiraz eder. Füreya Artık Ankara’da yaşamaya başlar. Atatürk sık sık evlerine gelmektedir. 1938 yılında Atatürk’ün hayatını kaybetmesi Kılıç Ali’yi derinden etkiler ve bunalıma girer. Bir süre sonra da Füreya rahatsızlanır ve verem teşhisi ile hastaneye yatırılır. Daha sonra Büyükada’da bir ev tutulur ve bir yıl kadar bu evde tedaviye devam edilir. Ancak hastalığı ilerlemeye devam edince İsviçre’de bir senatoryuma yatırılır. Füreya burada, teyzesi Fahrünisa’nın teşvikleri sonucu seramik sanatına ilgi duymaya başlar. Bu arada tedavi için Fransa’ya nakledilir. Seramik sanatına ilgisi Fransa’da daha da artar ve bir atölyede çalışmaya başlar. Bir süre sonra da bir sergi açar ve büyük ilgi görür. O artık ünlü bir seramik sanatçısıdır. Aynı zamanda Türkiye’nin de ilk bayan seramik sanatçısı olmuştur. Türkiye’ye döndüğünde seramik sanatına devam eder ve İstanbul’da da bir atölye ve sergi açar. Bu arada Kılıç Ali ile ilişkileri kopmuş ve ayrılmışlardır. İçindeki çocuk özlemini dindirmek için erkek kardeşi Şakir’in kızı Sara’yı velayetine alır. Bir süre sonra Füreya’nın hastalığı tekrar nükseder. Fransa’ya gider ve burada çok riskli bir ameliyat geçirir. Ailesinden gizli olarak yaptırdığı bu ameliyatla ciğerinin bir kısmı alınır.

Füreya hayatının geri kalan kısmında seramik sanatı ile ilgilenmeye devam etti. Çok sayıda seramik sanatçısı yetiştirdi ve önemli eserler meydana getirdi. Hem Türkiye’de hem de dünyada çok sayıda ödüller aldı. Yaşamının son günlerinde hastalığı çok ilerlemiş ve sanatından uzak kalmıştı. 26 Ağustos 1997’de hayatını kaybetti.

Toprak Ana

“Toprak Ana”, geçtiğimiz günlerde hayatını kaybeden, Kırgız Edebiyatının dünyaca önemli ismi Cengiz Aytmatov’un en önemli eserlerinden biridir. Ufuk Kitapları tarafından yayımlanan eser 127 sayfadan oluşuyor. Kitapta, İkinci Dünya Savaşının küçük bir Kırgız köyüne etkileri anlatılıyor. Kitabın ana konusunu, savaş sırasında kocasını, üç oğlunu ve gelinini kaybeden bir kadının yaşam mücadelesi oluşturuyor.

Genç bir köylü kızı olan Tolunay, köyün gençlerinden Savankul’a aşık olur ve Tolunay ile Savankul evlenirler. Genç çiftin hayatta tek idealleri kendilerine ait bir toprağa sahip olmaktır.

Tolunay ve Savankul’un bu evliliğinden üç erkek çocuk dünyaya gelir. Çocuklar artık büyümüştür. O günlerde Savankul köye bir traktör getirir. Bu traktörün köye ilk girişidir. Artık toprağı işlemek çok kolaylaşmıştır. Çocukların en büyüğü olan Kasım, babası Savankul gibi biçerdövercilik yapmaya başlar. Ortanca çocuk Muslubeg ise çiftliğin komsomolunda sekreter olarak çalışmaktadır. Çocukların en küçüğü olan Caynak şehirde eğitimine devam etmektedir ve amacı öğretmen olmaktır.

Büyük kardeş Kasım Aliman isminde güzel bir kızla evlenir. Tolunay ve Savankul, hayatlarından ve çocuklarından çok memnundurlar. Günler ve aylar bu şekilde akıp giderken savaş başladığı haberi öğrenilir. Bu nedenle bütün köylerden genç erkekler orduya çağrılmaktadır. Tolunay Ana’nın oğlu Kasım da askere çağırılır. Kasım’ın ardından Savankul ve Muslubeg de askere alınmışlardır. Ailenin mutlu hayatı bir anda değişmiştir. Kasım, Savankul ve Muslubeg’in askere gitmesinin ardından evde sadece Tolunay Ana, gelini Aliman ve küçük oğlu Caynak kalmıştır.

Savaş devam ederken Caynak da anasından habersiz askere gider. Savaşın getirdiği açlık ve sefalet tüm acısıyla hissedilmektedir ve köylülerin artık dayanma gücü kalmamıştır. Tolunay ve Aliman tüm zorluklara rağmen toprağı işlemeye devam ederler. Bir gün acı bir haber gelir, Savankul ve Kasım savaşta şehit düşmüşlerdir. Tolunay Ana ve Aliman bu haberle yıkılırlar. Fakat kötü haberler bununla sınırlı değildir. Baba-oğulun ölümünün ardından Caynak’ın da savaşta kaybolduğu haberi gelir. Tolunay Ana kendisinden çok gelini Aliman için üzülmektedir. Kendisini çok yalnız hisseden Aliman, köylerine yeni gelen bir çoban ile bir ilişki yaşar ve hamile kalır.

Tüm yaşananlara rağmen Tolunay Ana gelinine sahip çıkar. Aliman ise yaptıklarından çok pişmandır. Bir gece Tolunay Ana, Aliman’ın doğum yapmak üzere olduğunu görür, fakat doğum çok zor geçmektedir. Tolunay Ana doğumda zorlanan Aliman’ı kasabaya götürmeye çalışır. Ancak çocuk doğar ama Aliman hayatını kaybeder. Tolunay Ana’nın artık hayatta Aliman’ın çocuğundan başka kimsesi kalmamıştır.